Τα ζητήματα που αφορούν στον τομέα της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ιδιαίτερα σημαντικά και μπορούν να λειτουργήσουν ως πυλώνες ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας, προσφέροντας τεράστιες ευκαιρίες για τον Τόπο μας. Η πνευματική και βιομηχανική ιδιοκτησία αποτελούν έναν από τους πιο καθοριστικούς στρατηγικούς πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε μια εποχή έντονου παγκόσμιου ανταγωνισμού, ψηφιακού μετασχηματισμού και ταχείας τεχνολογικής εξέλιξης, η προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (Intellectual Property Rights – IPR) δεν αποτελεί απλώς νομική υποχρέωση, αλλά βασικό εργαλείο ανάπτυξης και καινοτομίας. Για την Κύπρο, ως μικρή αλλά εξωστρεφή οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αποτελεσματική αξιοποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος IP μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της διεθνούς παρουσίας της.
Το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο που έχει διαμορφώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα δικαιωμάτων, ήτοι πνευματικά δικαιώματα, εμπορικά σήματα, βιομηχανικά σχέδια και ευρεσιτεχνίες, και δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Για κυπριακές επιχειρήσεις, δημιουργούς και ερευνητικά ιδρύματα, αυτό το πλαίσιο προσφέρει τη δυνατότητα να επενδύσουν με μεγαλύτερη ασφάλεια σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες και τεχνολογίες, γνωρίζοντας ότι η αξία της δημιουργίας τους μπορεί να προστατευθεί αποτελεσματικά.
Ιδιαίτερα σημαντικό για την Κύπρο είναι το πλεονέκτημα της ενιαίας κατοχύρωσης δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσω μηχανισμών όπως το ευρωπαϊκό εμπορικό σήμα ή το κοινοτικό βιομηχανικό σχέδιο, μια κυπριακή επιχείρηση μπορεί με μία αίτηση να εξασφαλίσει προστασία σε όλα τα Κράτη – Μέλη της Ένωσης. Η δυνατότητα αυτή μειώνει το κόστος και τη γραφειοκρατία, κάτι κρίσιμο για τις κυπριακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και startups που συχνά διαθέτουν περιορισμένους πόρους, αλλά φιλοδοξούν να δραστηριοποιηθούν σε διεθνείς αγορές.
Σε επίπεδο προτάσεων πολιτικής, η Κύπρος θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την εθνική της στρατηγική IP με στοχευμένες δράσεις. Ενδεικτικά, προτείνεται η συστηματική ενσωμάτωση της πνευματικής ιδιοκτησίας σε προγράμματα στήριξης νεοφυών επιχειρήσεων, η παροχή κινήτρων για έγκαιρη κατοχύρωση σημάτων και σχεδίων, καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων για την εμπορική αξιοποίηση της έρευνας.
Παράλληλα, ιδιαίτερη σημασία έχει η επιβολή των δικαιωμάτων. Η Κύπρος, ως κόμβος εμπορίου και υπηρεσιών, μπορεί να αξιοποιήσει τους ευρωπαϊκούς τελωνειακούς μηχανισμούς για την καταπολέμηση της πειρατείας και των απομιμήσεων, προστατεύοντας τόσο τις εγχώριες επιχειρήσεις όσο και τους καταναλωτές. Η ενημέρωση των επιχειρήσεων για τη δυνατότητα υποβολής αιτήσεων τελωνειακής παρέμβασης θα μπορούσε να ενισχυθεί μέσα από εθνικές εκστρατείες πληροφόρησης.
